Otomobiller yolda giderken, bir dönemeci alırken, dönerken tekerlekler değişik süratte hareket eder. Yani bu tür hallerde içteki tekerleklerle dıştaki tekerlekler aynı süratte dönmeyecektir, işte diferansiyel yardımıyla bu iki tekerin değişik süratlerdeki dönüşü sağlanır.
Açık diferansiyel tasarımının yani standart normal otomobillerde olan kilitli olmayan versiyonlarının bir eksikliği bulunur. Daha doğrusu eksiklik demek doğru olmaz. Tasarımın getirdiği bir yan tesir diyelim ve bu açık diferansiyeller kuvveti en basit yere transfer tercih ederler. Bu da ne demek? Mesela önden çeker bir arabanız olsun. Sağ ön tekeriniz, kara, buza ya da suya girdi. Öteki teker ise asfaltta. Yani tutunuyor. Siz gaza bastığınız vakit bu açık diferansiyeller, kuvveti tamamiyle tutmayan tarafa gönderme eğilimindedir ya da aynı şeyi dönemeç amacıyla düşünelim. Otomobiller dönemeç alırken dönemeç dışına doğru biraz yatarlar. Mesela sağa doğru bir dönemeç alıyorsanız, biraz da hızlıysanız arabanın sol tarafa doğru biraz yattığını hissedersiniz. Bunun adı da ‘Ağırlık Transferi’ diye geçer. Bu da şuna sebep olur, içerideki tekerleğin, dönemeç amacıyla tekerleğin üzerinden kuvvetin alınıp, dıştaki tekerlekler üzerine daha çok baskı bulunduğunu gösterir, otomobilin yatmasından dolayı. Bu yüzden dışarıdaki tekerlekler, yani sağa dönen bir otomobil amacıyla sol taraftaki tekerlekler daha çok ağırlığa maruz kaldığı amacıyla daha iyi yol tutacaktır. Ama tekrar açık diferansiyel dışarıdaki değil içerideki tekerleklere gönderecektir kuvvetin, torkun çoksını. Bu yüzden de yol tutuşunu bir nebze daha kötü tesirleyecektir kilitli diferansiyellere göre.
İşte kilitli diferansiyellerde tam olarak buradaki bu eksikliği kapamak amacıyla yapılmış bir mekanizma. Gücü tutmayan değil, tutan tekerleğe transfer hedefleyen bir sistem. Esasında bu kilitli diferansiyellerin bir sürü tarzı var. Bayağı bir çok tarzı var. Farklı şekillerde kuvveti transfer tipleri var ama ben size en çok sarf edilen ‘kavramalı’ çoklu kavramayla bu işi sağlayan diferansiyelleri anlatacağım. Bu tip çoklu kavramaya sahip kilitli diferansiyellerde, normal açık olanlara göre ekstradan kavramalar vardır. Çoklu kavrama diye tanımladığımız, gerçekte herkesin bildiği debriyaj balatası gibi düşünebilirsiniz. Kavrama diye tanımladığımız o. Bu kilitli diferansiyel de de bunlardan bulunur. İki adet kavrama paketi var. Bu kavramaların bir tarafı, diferansiyelin ana haznesine diğeri tarafıysa yan dişlilere bağlı yani bu kavrama paketleri gerçekte bu hazne ile dişlinin aynı anda dönüp ya da dönmemesini sağlıyor.
Bunu aynı manüel arabadaki gibi düşünebilirsiniz. Debriyaja bastığınız vakit motorla aksın bağlantısı kesiktir ve kuvveti aktaramazsınız ama debriyajdan çektiğiniz vakit o kavrama birleşir ve o kuvveti aktarabilirsiniz. Burası da aynı şekilde otomobil standart yolda giderken,bu kavramalar açık ve bu yüzden de diferansiyel aynı açık bir diferansiyel gibi davranır ama örnek olarak zorlu bir hale geldiniz, yani tekerleklerden bir adetsi tekrar çamurda karda buzda olsun, diğeri tarafsa asfaltta, tutuyor. Bu kez sizin o buzdaki tekerleğiniz, tüm torku alacaktır ve araba ilerlemeyecektir. Bu da iki tekerlek arasında belli bir devir farkı oluşturur. Bu devir farkı anlaşıldığı vakit fazlası otomobil amacıyla bu 100-120 devir seviyesinde olur. Ama bu bahsettiğim motor devri değil, tekerlek devri.
Eğer bir tekerlek diğerinden dakikada 100-120 devir çok döndüğü anlaşılırsa o vakit bu kavrama paketleri kilitlenebilir ve bu kavramalar kilitlendiği vakit bundan sonra o hazneye bağlı bulunduğu amacıyla direkt olarak tekerlek torku ona da aktarabilir. Burada bu kavramaların kilitlenmesi ya da açılması değişik çeşitlerde olabilir. Yeni kuşak otomobillerde elektronik olarak gerçekleştirilir. Otomobilin ECU’su (yani beyni) detaylı parametreleri alır tekerleğin açısı… …hangi tekerleğin ne kadar süratle döndüğü gibi paremetreleri alıp bu kavrama paketlerini kilitleyip açabilir, ve ya bunu tamamiyle mekanik olarak da gerçekleştirebilir. Genellikle iki tekerleğin değişik süratte dönmesiyle pinyon dişlilerde büyük bir süratte dönmeye başlar. Bu da yan dişliler üzerine direkt bir kuvvet oluşturur, ve bu kuvvet kullanılarak da bu kavramaların kapanması kurulabilir ve ya değişik mekanizmalar tekrar mekanik olarak sağlayan mekanizmalar da piyasada var.
Diferansiyelin %100 kilitlenmesi denen bir tabir vardır. %100 kilitlenmesi demek; iki tekerleğin de aynı süratte döndüğü manasına gelir. Her diferansiyel %100 kilitlenemez. %20 olanı vardır, 30’u vardır. Yani bu da iki tekerlek arasındaki farkı gösterir. Genellikle lastik yakmayı seven insanlara baktığımız vakit bunun amacıyla iç kilitli bir diferansiyele gereksiniminiz var ki iki teker aniden dönüp lastiği yakabilsin, şayet açık bir diferansiyele sahipseniz yalnızca bir adetsi dönüp diğeri teker duracaktır. Bu da açık diferansiyel üzerinde çok çok kuvvete namacıyla bulunduğu amacıyla büyük ihtimalle diferansiyeli kıracaksınızdır. Aynı vakitte drift izmir escort sevenler amacıyla de arka tekerlerin kayması amacıyla ikisinin de aynı anda dönmesi önemlidir. Sadece tek tekeri kaydırarak drift yapamazsınız. Bu da onlar amacıyla olmazsa olmazdır. Aynı vakitte arazi şartlarında da her vakit arabanın tırmanabilmesi, gidebilmesi amacıyla buna gereksinim vardır.
